20.12.2019

Odcienie starości

„Nic szybciej nie postarza człowieka niż częste myślenie o tym, że się starzeje”, Georg Christoph Liechtenberg

Starość określana jest jako jesień życia, druga młodość, złoty wiek życia czy trzeci wiek. Jest to ostatni etap życia człowieka, etap nieunikniony, którego doświadczy lub doświadcza każdy, którego życie nie zostanie w tragiczny sposób przerwane w młodości. Jest to czas, który przebiega bardzo różnie u różnych ludzi – odcieni starości jest tak wiele, jak wiele jest ludzkich historii.

Starość jest wynikiem końcowym starzenia się, które jest procesem ciągłym, zachodzącym już od momentu urodzenia się człowieka. Jej przebieg zależy zarówno od czynników genetycznych, jak i od sposobu i warunków życia danej osoby.

Etapy starości

Światowa Organizacja Zdrowia dzieli starość na 3 etapy:

1. 60-75 lat – wiek podeszły, tzw. wczesna starość
2. 75-90 lat – wiek starczy, tzw. późna starość
3. 90+ – wiek sędziwy, tzw. długowieczność

Kolejne etapy charakteryzują się pogłębieniem objawów starzenia się fizjologicznego (cielesnego) i psychicznego:

• stopniowe ograniczenie sprawności psychofizycznej i samodzielności,
• ograniczenie możliwości adaptacji społecznej – tzw. starzenie społeczne,
• nasilenie się zależności od innych.

Starość w Polsce – trochę statystyki

Z danych Głównego Urzędu Statystycznego za 2009 rok wynika, że prawie 16,4% ludzi w Polsce jest w wieku poprodukcyjnym (60+ dla kobiet i 65+ dla mężczyzn) – jest to ponad 6 mln osób. Dużą część stanowią osoby w wieku 80+ – ponad 1,2 mln.

Jak odbieramy ludzi starych?

Odbiór starości jest uwarunkowany wieloma czynnikami. Inaczej postrzegają ją ludzie młodzi, inaczej ci w średnim, a inaczej w podeszłym wieku. Granice starości są więc płynne.

Według sondażu przeprowadzonego w 2008 roku przez „Gazetę Wyborczą” na pytanie, kiedy zaczyna się starość, ankietowani odpowiedzieli, że u kobiet granica starości to ok. 60,4 lat, a u mężczyzn ok. 62,5 roku. Niejednokrotnie ludzie w tym wieku czują się jednak młodo i daleko im do określania siebie mianem starych, więc społeczna granica starości przesuwa się.

Kogo odbieramy jako starego w oderwaniu od wieku? – osobę, która zatraciła swoją aktywność i witalność, u której fizyczne objawy starzenia są oczywiste.

Starość podlega wielu stereotypom. Wpływają one na nasz odbiór osób w podeszłym wieku. Panujący obecnie „kult młodości” często sprawia, że starsi ludzie są marginalizowani – zarówno zawodowo, jak i w życiu społecznym. Na drugim biegunie jest podejście pełne życzliwości i szacunku, należnego sędziwemu wiekowi.

Odcienie starości

Starość ma wiele zalet. Jest to czas, kiedy zaczyna się „druga młodość”. Zobacz, jakie są plusy złotego wieku życia:

Blaski starości

• Wraz z końcem pracy zawodowej zwiększa się ilość wolnego czasu, który można przeznaczyć na rozwijanie swoich pasji, odpoczynek, podróże.
• W tym czasie często pojawiają się wnuki – nadmiar wolnego czasu i swoje doświadczenie życiowe można wykorzystać pomagając w ich wychowywaniu.
• W tym czasie wiele osób decyduje się na pracę wolontariacką, aby wykorzystać swoje umiejętności i czas na pożytek osób potrzebujących.
• Dla spragnionych wiedzy Uniwersytety Trzeciego Wieku oferują studia z wielu zakresów – jeśli do tej pory nie było na to czasu, na emeryturze można się dokształcić. Można też skorzystać z wielu programów aktywizujących osoby w wieku 50+, 60+ – programy te często są finansowane lub współfinansowane ze środków Unii Europejskiej.

Część ludzi na pytanie, czego boją się najbardziej, odpowie – starości. Co sprawia, że ludzie z niechęcią myślą o starzeniu się?:

Cienie starości

• Dla części osób starość wiąże się z chorobami, które pojawiają się wraz z wiekiem – częste są nietrzymanie moczu, osłabienie pamięci, osteoporoza, reumatyzm, otyłość, otępienie, demencja starcza.
• Osłabienie sprawności prowadzi do uzależnienia od innych osób i do frustracji z powodu własnej niesamodzielności.
• Wiele osób w podeszłym wieku ma poczucie nieprzydatności i odrzucenia społecznego. Niejednokrotnie dochodzi do tego samotność – umiera „druga połowa”, odchodzą przyjaciele, którzy są w podobnym wieku, dzieci żyją własnym życiem.
• Polscy emeryci często narażeni są na życie w ubóstwie – niskie emerytury często starczają na niewiele więcej ponad leki i comiesięczne opłaty.
• U starszych ludzi pojawia się nasilony strach przed śmiercią i smutek, że ich życie już dobiega końca. Myśli o zmarnowanych szansach i niezrealizowaniu marzeń mogą spowodować narastające przygnębienie.

Starość bliskiej osoby – jak pomóc?

Ze starością najczęściej spotykamy się w rodzinie. Nie zawsze wiadomo, jak traktować starsze osoby, czego im potrzeba, jak się do nich odnosić, by nie zranić ich uczuć.

Kilka praktycznych wskazówek

• Nie narzucaj się ze swoją pomocą – pamiętaj, że starsza osoba to nie duże dziecko i ma prawo do decydowania o sobie, w tym również do przyjęcia lub odrzucenia twojej pomocy.
• Starsze osoby potrzebują celu w życiu, zajęcia, które zajmie ich czas, myśli, ręce. Mogą to być różne aktywności w zależności od stanu zdrowia, sił i potrzeb starszej osoby.
• Starszym osobom należy się szacunek i poszanowanie godności – delikatności wymaga szczególnie obcowanie z osobami chorymi, które zmuszone są zrezygnować ze swojej dotychczasowej niezależności i są zdane na opiekuna.
• Zaproponuj swojemu bliskiemu ćwiczenia, które wykonywane systematycznie poprawią sprawność ciała i polepszą samopoczucie.
• Jeśli starsza osoba jest chora, zapewnij jej maksymalny komfort i dobrą opiekę medyczną i pielęgniarską.
• Jeśli Twój bliski potrzebuje opieki, ale nie możesz mu jej zapewnić, skorzystaj z usług wyspecjalizowanych opiekunów medycznych lub wolontariuszy. Dowiedz się więcej o tego typu usługach, kliknij odnośnik opieka w domu.
• Często u osób starszych pojawia się lub nasila problem nietrzymania moczu. Niejednokrotnie jest to problem, którego starsze osoby nie akceptują i nie dopuszczają myśli, że może ich dotyczyć. Są różne sposoby, aby przekonać o celowości stosowania specjalistycznych środków chłonnych – zaproponuj bliskiemu rozmowę, pokaż materiały informacyjne lub próbki wyrobów. Słowa klucze to dyskrecja, komfort i brak nieprzyjemnego zapachu. Aby poznać pełną gamę wyrobów chłonnych Seni, kliknij odnośnik produkty Seni.